Czy telefon komórkowy powoduje raka? Obalamy mity

Pierwsze telefony komórkowe powstały jeszcze w latach 50., ważąc wtedy 40 kg i kosztując tyle, co samochodów. Dzisiaj mieszczą się w kieszeni, a ich cena jest znacznie niższa, dzięki temu stały się one bardziej dostępne — mają je zarówno dorośli, jak i młodzież i dzieci. Rozwój technologii sprawił, że nie tylko zmienił się ich rozmiar, ale także rozszerzył ich funkcjonalność. Sposób działania telefonów komórkowych niektóre osoby napawa wątpliwościami. Szczególną uwagę w tym temacie poświęca się ich domniemanej szkodliwości i rakotwórczości. Jednak czy faktycznie należy się tym martwić?

Jak działa telefon komórkowy?

Dlaczego w zasadzie telefon komórkowy miałby stanowić zagrożenie dla zdrowia? Głównym powodem, który budzi wątpliwości, jest sposób ich działania. Telefony komórkowe emitują energię w postaci fal radiowych RF. Dzięki nim wysyłają i otrzymują sygnały ze stacji bazowej, czyli wieży komórkowej. Fale RF mieszczą się na spektrum elektromagnetycznym pomiędzy falami radiowymi FM i mikrofalami. Tak samo jak one, fale FM są formą promieniowania niejonizującego.

Czy promieniowanie telefonu jest szkodliwe?

Promieniowanie niejonizujące emitowane przez telefony komórkowe jest bezpieczne. Nie ma ono wystarczającej energii do tego, by powodować uszkodzenie DNA komórek, które mogłoby stać się przyczyną rozwoju nowotworu. Fale RF stanowią przeciwieństwo promieniowania jonizującego — promieniowania gamma, promieniowania UV, czy rentgenowskiego. Dawka takiego promieniowania może spowodować rozpad DNA, co z kolei może przyczynić się do rozwoju komórek rakowych.

Czy telefon komórkowy może być przyczyną nowotworu?

Bardzo duża dawka fali RF może podwyższyć temperaturę tkanek. Na szczęście poziomy energii emitowanej przez telefony komórkowe są bardzo niskie i nie są w stanie tego dokonać.

Źródłem fal RF w telefonie komórkowym jest antena, w której osiągają one największą moc. W miarę oddalania się od źródła fale stają się coraz słabsze. Telefony komórkowe podczas rozmów telefonicznych zwykle trzymane są tuż przy głowie, co oznacza, że tkanki znajdujące się najbliżej anteny są najbardziej narażone na działanie fal.

Ilość emitowanej i pochłanianej przez tkanki energii z fal RF zależy od następujących czynników:

• Czas rozmowy telefonicznej — im dłuższy czas, tym dłuższy czas ekspozycji na działanie fal
• Odległość, w jakiej trzymany jest telefon — im większa odległość od ciała, tym mniejsza ekspozycja na działania fal
• Odległość do najbliższej wieży telefonicznej — telefony działają w taki sposób, by optymalizować zużycie mocy podczas odbierania sygnałów — im większa odległość od wieży, tym większa ilość energii jest potrzebna do uzyskania odpowiedniego sygnału
• Liczba użytkowników telefonów w danym momencie — duże obciążenie sieci telefonicznej, może spowodować, że konieczne będzie zużycie większej energii do uzyskania dobrego sygnału
• Model telefonu — każdy model działa nieco inaczej, w zależności od konstrukcji ilość wytwarzanej energii może się różnić

Na czym może polegać szkodliwość telefonów komórkowych?

Bodźcem, który przyczynił się do podjęcia się badań, był zaobserwowany wzrost częstotliwości występowania nowotworów mózgu. Przyczyn takiego stanu rzeczy mogło być wiele, a jedną z nich z pewnością był lepszy dostęp do opieki medycznej oraz postęp technologiczny w diagnostyce obrazowej. Dzięki tym dwóm czynnikom zdiagnozowanie nowotworu stało się łatwiejsze.

Badania nad związkiem pomiędzy telefonami komórkowymi a nowotworami prowadzone są już od wielu lat. Dotychczasowe wyniki nie dały jednoznacznych odpowiedzi, a w niektórych przypadkach wnioski okazały się sprzeczne. Aktualnie szkodliwość fal emitowanych przez telefony komórkowe nie jest potwierdzona.

Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (International Agency for Research on Cancer), oddział Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), w 2013 roku zaklasyfikowała fale radiowe do grupy 2B — jako potencjalnie rakotwórcze dla ludzi.

Czy spanie z telefonem powoduje raka?

O ile nie ma jednoznacznych dowodów potwierdzających (lub jej zaprzeczających) szkodliwość fal radiowych emitowanych przez komórki, o tyle warto minimalizować czas ekspozycji na ich działanie. Spanie z telefonem tuż przy głowie nie jest najlepszym pomysłem. Na czas snu warto odłożyć telefon na bok, najlepiej na wyciągnięcie ręki, tak by wyłączanie budzika o poranku nie było problemem.