Guz Warthina — objawy, diagnoza, leczenie

Gruczoły ślinowe to stosunkowo niewielkich rozmiarów gruczoły — trzy pary większych oraz kilkaset małych gruczołów zlokalizowanych na powierzchni błony śluzowej jamy ustnej i gardła. Pracują nieustannie, a w ciągu dnia są w stanie wyprodukować aż jeden litr śliny. Wbrew swoim niepozornym wymiarom mogą stanowić miejsce rozwoju wielu różnych nowotworów. Zarówno tych o charakterze łagodnym, jak i złośliwym. Jednym z najczęściej występujących jest guz Warthina.

Guz Warthina — co to takiego?

Guz Warthina to łagodny guz ślinianki przyusznej znany również jako gruczolakotorbielak brodawczakowaty limfatyczny. Guzy te są pochodzenia limfoidalnego i najczęściej wywodzą się z ogona ślinianki przyusznej. Mogą być obustronne lub wieloogniskowe (dotyczy to do 20% przypadków). Rozmiar guza Warthina może wynosić od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Guzy te występują rzadko — same nowotwory ślinianek ogółem (zarówno łagodne, jak i złośliwe) stanowią około 3 proc. wszystkich nowotworów zlokalizowanych w obrębie głowy i szyi. Guz Warthina stanowi drugi po gruczolaku wielopostaciowym, co do częstości występowania, nowotwór łagodny ślinianek.

Guz Warthina — przyczyny

Do głównych przyczyn stojących za rozwojem tej choroby zalicza się palenie papierosów. Przyjmuje się, że osoby palące 8-krotnie bardziej narażone na pojawienie się guza Warthina niż ma to miejsce w przypadku pozostałej części populacji. Dodatkowo ryzyko rozwoju choroby wzrasta wraz z wiekiem — najczęściej pojawia się u osób w 5. i 6. dekadzie życia. Nowotwory ślinianek, w tym również guz Warthina, mogą być wywołane innymi czynnikami ryzyka, takimi jak:

• promieniowanie,
• drażniące chemiczne substancje,
• przewlekłe stany zapalne jamy ustnej,
• predyspozycje genetyczne.

Guz Warthina — objawy

Guz Warthina ma postać małego, zaokrąglonego lub owalnego guzka. Jest on bezbolesny i zwykle rośnie powoli. Przy badaniu palpacyjnym wyczuwalny jest jako miękki i przesuwalny względem podłoża. Natomiast struktura skóry znajdującej się w jego obszarze jest niezmieniona. Guz Warthina może występować zarówno jednostronnie, jak i obustronnie, a także wieloośrodkowo. W 90% przypadków przebieg choroby jest bezobjawowy. Zdarza się jednak, że guz Warthina powoduje niewielki ból, towarzyszy mu dzwonienie w uszach oraz ich ból, a także chrypka i duszność. W niektórych przypadkach możliwa jest również utrata słuchu.

Guz Warthina — diagnostyka

Nowotwór ślinianki przyusznej może być wykryty zarówno podczas wizyty u lekarza, jak i w wyniku samobadania. W przypadku wykrycia guzka pod skórą należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, który wykona badanie palpacyjne, pozwalające na zaplanowanie kolejnych kroków. Dalsza diagnostyka najczęściej obejmuje wykonanie badania USG oraz biopsji, dzięki której możliwe jest dokładne zbadanie pobranej tkanki pod kątem histopatologicznym. Biopsja pozwala na wykluczenie występowania nowotworu złośliwego.

Guz Warthina — leczenie

W ramach leczenia wykorzystuje się zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu zmiany nowotworowej. Zabieg ten jest stosunkowo łatwy ze względu na korzystną, powierzchowną lokalizację guza oraz jego dobre odgraniczenie od otaczających tkanek. Metoda usunięcia guza zależy od jego lokalizacji. W wielu przypadkach stosowana jest tzw. parotidektomia, polegająca na chirurgicznym usunięciu części lub całej ślinianki przyusznej, w celu zminimalizowania ryzyka nawrotu choroby.

Guz Warthina — rokowania

Ze względu na łagodny charakter guza Warthina ogólne rokowania są dobre. Możliwe powikłania wynikają z ryzyka szkodzenia nerwu twarzowego podczas zabiegu usunięcia zmiany nowotworowej.