Profilaktyka raka piersi: jak zmniejszyć ryzyko zachorowania?

Czym jest rak piersi?

Rak piersi to jeden z najczęściej występujących rodzajów raka. Powstaje, gdy komórki rakowe zaczynają niekontrolowanie rosnąć w tkance piersi. Jeśli nie zostanie wykryty wystarczająco wcześnie, może spowodować przerzuty i rozprzestrzenić się na inne narządy takie, jak płuca, kości lub wątroba. Według American Cancer Society, rak piersi może wystąpić zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet, ale zdecydowana większość przypadków występuje u kobiet (99% wszystkich przypadków). Szacuje się, że każdego roku 1,5 miliona kobiet na świecie choruje na raka piersi, a 400 000 umiera z jego powodu. W krajach wysoko rozwiniętych u około 1 na 8 kobiet w ciągu życia zostanie zdiagnozowana jakaś forma raka piersi. Istnieje kilka sprawdzonych czynników ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo zachorowania na raka piersi w ciągu życia.

Czynniki zwiększające ryzyko

Najważniejsze z nich to wiek, występowanie raka piersi w rodzinie, wcześniejsze rozpoznanie raka piersi lub łagodny guzek w piersi, nadwaga lub otyłość oraz nadmierne spożycie alkoholu. Dobra wiadomość jest taka, że rak piersi odpowiednio wcześnie wykryty, ma dość wysoki wskaźnik przeżywalności. Według American Society of Clinical Oncology średni wskaźnik przeżyć 10-letnich w przypadku raka piersi wynosi 84%, a 5-letni w przypadku raka piersi bez przerzutów 99%. Jednak wskaźnik przeżycia w przypadku raka z przerzutami wynosi tylko 22%, dlatego niezwykle ważne jest, aby regularnie chodzić na badania kontrolne i często wykonywać samobadania w domu.

Jak rozpoznać pierwsze symptomy?

Niektóre znaczące objawy raka piersi, na które powinieneś zwrócić uwagę, obejmują (ale nie są ograniczone do):

• zgrubienie lub guzek w piersi;
• zmiana kształtu lub rozmiaru piersi;
• guz pod pachą lub wokół niej;
• nietypowe wydzieliny z brodawki sutkowej;
• zmiany skórne, np. Zgrubienia, wgłębienia lub stwardnienia;
• zmiana w wyglądzie brodawki;
• ogólny ból w piersiach lub wokół nich;

Jeśli Twoje piersi ostatnio się w jakikolwiek sposób zmieniły, warto umówić się na USG piersi lub mammografię oraz wizytę kontrolną u lekarza, aby sprawdzić, czy może być to związane z rakiem piersi.

Samobadanie piersi: kiedy, jak często, i w jaki sposób? - radzi lek. Malwina Grobelna specjalista medycyny estetycznej, rezydent chirurgii naczyniowej

Samobadanie to podstawowy krok w profilaktyce raka piersi. Polega na wizualnym i dotykowym badaniu piersi celem wykrycia zmian w piersiach.
Skuteczne samodzielne badanie piersi zajmuje tylko kilka minut, a może uratować życie. Oto trzy kroki dobrego samobadania:

• W lustrze: dokładnie obejrzyj swoje piersi w lustrze, aby zobaczyć, czy pojawiły się w nich widoczne zmiany. Zwróć uwagę na różnice w rozmiarze i fakturze. Podnieś ręce i zrób to samo. Czy unoszą się symetrycznie?
• Na stojąco: można to zrobić w dowolnym miejscu, o ile stoisz lub siedzisz prosto. Wiele kobiet uważa, że prysznic jest dobrym miejscem, ponieważ woda i mydło ułatwiają proces. Aby poczuć piersi, użyj opuszki 3 palców i poruszaj nimi zdecydowanym okrężnym ruchem, obejmując całą pierś od góry do dołu. Zaleca się również sprawdzenie obszaru dookoła piersi (zwłaszcza wokół pach). Warto powtórzyć proces różnicując nacisk.
• Na leżąco: powtórz proces opisany w kroku 2, tylko tym razem zrób to na leżąco. Możesz umieścić poduszkę pod prawym ramieniem i podnieść prawe ramię podczas badania prawej piersi, aby łatwiej było wyczuć ewentualny guzek. Po zakończeniu zrób to samo po lewej stronie.

Te samobadania należy przeprowadzać przynajmniej raz w miesiącu. Dobrze jeśli badanie wykonywane jest regularnie w tym samym dniu cyklu. Jeśli miesiączkujesz, najlepiej robić to w pierwszych 5 dniach cyklu. Upewnij się, że znasz swoje piersi i jak tylko poczujesz, że coś się zmieniło, zadzwoń do lekarza i umów się na wizytę

Jak zmniejszyć ryzyko zachorowania?

Chociaż nie możemy w pełni kontrolować, czy zachorujemy na raka w naszym życiu, czy nie, możemy podjąć proaktywne kroki, aby znacznie zmniejszyć ryzyko zachorowania. Jak prowadzić zdrowsze i lepsze życie, a przez to zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka piersi? – jak wskazuje lek. Grobelna:

1. Bądź aktywny – wielu z nas prowadzi siedzący tryb życia. Z naszych łóżek idziemy do samochodu, potem w krzesła biurowe i finalnie na kanapy w salonie. Łatwo się w to wciągnąć. Jednak aktywność fizyczna jest bardzo ważna dla naszego zdrowia. Spróbuj wyznaczyć sobie cel, na przykład chodzenie 10 000 lub chociaż 5 000 kroków dziennie. A może raz w tygodniu zapisz się na zajęcia jogi? Nie ma potrzeby spędzania codziennie kilku godzin na siłowni, ale dobrze jest zrobić sobie cotygodniowy trening. Wiele badań wykazało, że regularne ćwiczenia są powiązane ze zmniejszonym ryzykiem raka piersi.
2. Nie pal – prawdopodobnie już wiesz, że palenie jest dla Ciebie szkodliwe. Co może być zaskoczeniem, to fakt, że zwiększa ono ryzyko zachorowania na 15 różnych rodzajów raka, nie tylko raka płuc.
3. Ogranicz spożycie alkoholu – nadmierne spożywanie alkoholu wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zachorowania zarówno na raka piersi, jak i wielu innych nowotworów. Na wszelki wypadek staraj się nie wypijać więcej, niż jednej do dwóch standardowych porcji alkoholu (jedno małe piwo lub jeden kieliszek wina są liczone jako jedna porcja standardowa) dziennie lub regularnie dziesięciu porcji tygodniowo.
4. Karm piersią (jeśli masz dzieci) – karmienie piersią przynosi korzyści nie tylko dziecku, ale też matce. Według American Cancer Society, karmienie piersią przez co najmniej rok (w sumie) zmniejsza ryzyko wielu rodzajów raka, w tym raka piersi.
5. Historia rodziny – dowiedz się, czy któryś z członków Twojej rodziny miał kiedykolwiek raka piersi. Występowanie w rodzinie raka piersi lub raka jajnika, może zwiększyć podatność na zachorowanie. Jeśli tak jest w Twoim przypadku, poinformuj o tym swojego lekarza.
6. Jedz zdrowo i uważaj na swoją wagę – Staraj się przestrzegać zbilansowanej diety (staraj się jeść 2 porcje owoców i 5 porcji warzyw dziennie) i w miarę możliwości, unikaj przetworzonej żywności. Większość estrogenów w organizmie kobiety pochodzi z tkanki tłuszczowej, dlatego osoby z nadwagą lub otyłością mają wyższy poziom estrogenów. Zwiększa to ryzyko zachorowania na raka piersi.