Darmowy e-book
Wsparcie psychologiczne
pacjentów onkologicznych
Pobierz

Medycyna

Proteinogram a nowotwór. Kiedy należy wykonać to badanie?

Proteinogram a nowotwór. Kiedy należy wykonać to badanie? photo

Proteinogram to badanie, które jest często stosowane w diagnostyce i monitorowaniu różnych schorzeń, w tym również chorób nowotworowych. Na czym polega? Kiedy należy je wykonać? Od czego zależy interpretacja wyniku? Odpowiedzi na wszystkie te pytania zawarte są w niniejszym artykule.

Proteinogram — co to jest?

Proteinogram to inaczej elektroforeza białek surowicy, czyli badanie laboratoryjne, które pozwala na uzyskanie informacji pomocnych w diagnostyce nowotworów, chorób o podłożu hematologicznym i przewlekłymi stanami zapalnymi oraz chorób związanych z zaburzeniami pracy wątroby i nerek, a także niedoborami o różnorodnym podłożu. Proteinogram wykorzystuje zdolność białek do migracji w polu elektrycznym. Wynikiem badania jest podział białka na 5 lub 6 grup białkowych, które następnie poddawane są szczegółowej analizie składu.

Białka pełnią wiele bardzo ważnych funkcji, w tym m.in. stanowią istotną część osocza. Dzięki temu są doskonałym wskaźnikiem w diagnostyce stanu zdrowia. Proteinogram pozwala na dokładną analizę udziału poszczególnych grup białkowych, których stężenia mogą ulec zmianie pod wpływem zmian w organizmie.

Proteinogram — kiedy należy wykonać?

Proteinogram stosowany jest w celu weryfikacji wyników innych badań laboratoryjnych, diagnostyki m.in. stanów zapalnych, chorób autoimmunologicznych, a także monitorowania chorób rozrostowych krwi (np. szpiczak mnogi, chłoniak, białaczka). Badanie to wykonywane jest w celu uzyskania informacji, na temat wpływu choroby na produkcję białek. Zwykle niezbędne jest wykonanie dodatkowych testów, które pozwolą na ustalenie bezpośredniej przyczyny danej choroby.

Lekarz może skierować na proteinogram pacjenta, który zgłasza się z takimi objawami, jak:

  • Osłabienie
  • Utrzymująca się gorączka
  • Wzmożone pragnienie
  • Częste oddawanie moczu
  • Bóle kości
  • Wzmożona łamliwość kości
  • Bóle pleców
  • Nawracające infekcje, opryszczki, pleśniawki

Podstawą do wykonania proteinogramu są objawy, które mogą wskazywać na choroby nowotworowe, choroby rozrostowe krwi, choroby autoimmunologiczne, przewlekłe stany zapalne, schorzenia nerek (np. kłębuszkowe zapalenie nerek), uszkodzenie wątroby, przewlekłe infekcje.

Proteinogram — na czym polega badanie?

Aby wykonać proteinogram, niezbędne jest pobranie próbki krwi od pacjenta. Badanie to wykonywane jest również na podstawie materiału w postaci moczu lub płynu mózgowo-rdzeniowego. Pierwszym etapem badania jest przeniesienie na nośnik (najczęściej jest to żel agarozowy) próbki surowicy uzyskanej z krwi pacjenta. Tak przygotowana próbka przenoszona jest do analizatora, w którym utrzymywane jest stałe napięcie prądu elektrycznego oraz stała temperatura. W analizatorze zachodzi rozdzielanie białek. Po upływie odpowiedniego czasu próbka jest wyjmowana i następnie poddawana wybarwieniu. Barwnik wiąże się z białkami proporcjonalnie do ich stężenia. Następnie analizowany jest stopień zabarwienia rozdziału, który przyjmuje postać prążków.

Proteinogram — jaka jest cena badania?

Proteinogram można wykonać zarówno bezpłatnie na NFZ — wtedy niezbędne jest skierowanie, jak i odpłatnie — bez skierowania. Badanie nie jest kosztowne. Jego cena różni się w zależności od placówki, która je wykonuje i waha się między 20 zł a 40 zł.

Proteinogram — jaki jest czas oczekiwania na wynik?

Czas oczekiwania na wynik wynosi od jednego do dwóch tygodni po pobraniu próbki od pacjenta.

Proteinogram — interpretacja wyniku

Badanie wykonywane jest w celu wykrycia oraz monitorowania chorób nerek, wątroby, a także szpiku kostnego i nowotworów. Proteinogram wykonuje się zwykle jeżeli wynik badania białka całkowitego wykracza poza normy. W takim przypadku elektroforeza surowicy krwi stanowi rozszerzenie diagnostyki. Wynik proteinogramu przedstawia procentowe wartości udziału poszczególnych frakcji białka i ich stężenie.

Zmiana
Co może oznaczać?
Równomierne obniżenie poziomu wszystkich białek (z niezmienioną wartością odsetkową poszczególnych frakcji)
Zmiana ta sugeruje zaawansowane stany niedożywienia lub dużą utratę krwi
Wzrost stężenia albumin
Przyczyną takiej zmiany najczęściej jest odwodnienie
Spadek stężenia albumin (hipoalbuminemia)
Świadczy o niedożywieniu, zaburzeniach wchłaniania, pojawia się w wyniku chorób wątroby, nerek, a także w chorobach nowotworowych
Spadek stężenia alfa-1 globulin
Obserwowany w przypadku ciąży, chorób wątroby, wrodzonym niedoborze antytrypsyny i niedożywienia
Wzrost stężenia alfa-1 i alfa-2 globulin
Wynika z ostrego stanu zapalnego
Brak frakcji alfa-1 globulin
Przyczyną jest wrodzony niedobór alfa-1-antytrypsyszyny. 4.
Wzrost stężenia beta-globulin
Zwykle wynika ze wzrostu cholesterolu LDL i zaburzeń profilu lipidowego oraz transferyny i anemii (niedobór żelaza), a także obecności nowotworu
Spadek stężenia beta-globulin
Może świadczyć o zaburzeniach krzepliwości krwi, stanach zapalnych jelit, niedożywieniu, zaburzeniu trawienia i wchłaniania, nadczynności tarczycy oraz uszkodzeniu wątroby
Wzrost frakcji gamma-globulin (przeciwciał)
Pojawia się w wyniku przewlekłego stanu zapalnego i chorób autoimmunologicznych, a także uszkodzenia wątroby i nowotworach
Brak pasma gamma-globulin (przeciwciał)
Świadczy o pierwotnym obniżeniu odporności wynikającym z braku przeciwciał
Zmniejszenie stężenia gamma-globulin (przeciwciał)
Przyczyną zmiany mogą być choroby uszkadzające limfocyty B; występuje również w trakcie leczenia immunosupresyjnego i leczenia sterydami
Pojawienie się wąskiego, mocno wysycanego pasma w obrębie gamma lub beta globulin
Charakterystyczne dla gammapatii monoklonalnych — zwykle szpiczaka mnogiego
Wzrost stężenia alfa -2 i beta-globulin ze zmniejszeniem gamma-globulin i albumin
Zwykle charakterystyczny dla zespołu nerczycowego, choroby nerek związanej z utratą białka.
Pojawienie się „mostka” między frakcjami beta i gamma-globulin ze zmniejszeniem zawartości albumin, alfa-1 i -2 globulin
Pojawia się u chorych z marskością wątroby

Interpretacja wyniku proteinogramu powinna być dokonywana przez specjalistę, który wykonywał dane badanie.

Proteinogram a nowotwór

Niektóre choroby nowotworowe powodują zmiany w stężeniu poszczególnych frakcji białek. W czasie diagnostyki onkologicznej proteinogram pełni funkcję pomocniczą. Badanie to w połączeniu z innymi pozwala na uzyskanie pełnego obrazu na temat zdrowia danego pacjenta oraz zmian zachodzących w jego organizmie. Przy zaawansowanym nowotworze, często obserwowany jest spadek białka, a co za tym idzie również stężenia albumin (głównych białek osocza). Proteinogram jest najczęściej stosowany w diagnostyce i monitorowaniu szpiczaka, a także niektórych chłoniaków.

Przeczytaj także:

Masz pytania?

Skontaktuj się z nami

Kontakt
background image