Jak poprawnie wykonać samobadanie piersi?

Rak piersi to jeden z najczęściej występujących nowotworów na świecie. Najwyższym ryzykiem zachorowania obciążone są kobiety. Jednym ze sposobów na jego obniżenie jest profilaktyka, do której wlicza się także samobadanie piersi, stanowiące pierwszy jej etap. Regularne wykonywanie tego badania pozwala na wczesne wykrycie raka piersi, co jednocześnie zwiększa szanse na pełny powrót do zdrowia.

Samodzielne badanie piersi — jak wykryć raka piersi?

Fundamentalną rolę procesie diagnostyki raka piersi odgrywa samobadanie piersi. Dzięki niemu, w przypadku wykrycia niepokojących objawów, możliwa jest szybka reakcja. Zauważenie zmian w obrębie piersi powinno zostać zgłoszone lekarzowi, który następnie wykona badanie palpacyjne. Gdy zajdzie taka potrzeba wydane zostanie skierowanie na dalszą diagnostykę, która polega na wykonaniu badań obrazowych takich, jak mammografia, USG czy rezonans magnetyczny. Według danych centrum medycznego Johns Hopkins, 40% diagnozowanych nowotworów piersi jest wykrywanych przez kobiety, które wyczuły guzek w swojej piersi.

Samobadanie piersi — jak je wykonać?

Skuteczne samodzielne badanie piersi zajmuje tylko kilka minut, a może uratować życie. Oto trzy kroki dobrego samobadania:

Samobadanie piersi na stojąco

Badanie w tej pozycji można wykonać w niemal każdym miejscu. Jedynym warunkiem jest zachowanie wyprostowanej postawy. Często wykonywane jest pod prysznicem, co wynika z ułatwienia w postaci mydła i wody, które ułatwiają cały proces. Aby wykonać badanie, należy złączyć opuszki 3 środkowych palców, a następnie poruszać nimi okrężnym ruchem — od góry do dołu piersi. Oprócz piersi należy dokładnie zbadać także obszar dookoła niej, szczególnie w okolicach pach, gdzie mieszczą się węzły chłonne. Czynności te warto powtórzyć kilka razy, stopniując nacisk dłoni.

Samobadanie piersi przed lustrem

Tej części badania nie można pominąć. Pozwala ona na wzrokową ocenę piersi. W pierwszej Należy je dokładnie obejrzeć w pierwszej kolejności mając ręce po bokach, wzdłuż tułowia, a następnie podnosząc ręce wysoko nad głowę. Na jakie zmiany zwrócić uwagę? Zmianami, na które należy zwrócić uwagę, są:

• Zmiana konturu;
• Obecność obrzęku;
• Pojawienie się wgłębienia;
• Zmarszczenie skóry w części piersi;
• Zmiana wyglądu sutków (np. zaczerwienienie);

W następnym kroku należy oprzeć dłonie na biodrach i mocno docisnąć. Dzięki temu mięśnie klatki piersiowej napinają się, co może sprawić, że zmiany w piersiach będą lepiej widoczne. Należy pamiętać, że piersi naturalnie różnią się rozmiarami (czasami bardziej, a czasami mniej). Niepokojącym objawem może być nagła zmiana ich wymiarów i pojawienie się dużej dysproporcji.

Samobadanie piersi na leżąco

Samobadanie powinno zostać wykonane również w pozycji leżąco. W tym celu pod prawym ramieniem należy umieścić poduszkę, a następnie unieść je i ułożyć tak, by dłoń spoczywała nad głową. Lewą dłonią — a właściwie opuszkami 3 palców, należy wykonywać podobne ruchy, jak w przypadku badania wykonywanego na stojąco. Dzięki temu ewentualny guzek lub zgrubienie będzie lepiej wyczuwalne. Po dokładnym zbadaniu prawej piersi cały proces należy powtórzyć na piersi lewej.

Samokontrola piersi — zalecenia

Samobadania należy przeprowadzać przynajmniej raz w miesiącu. W czasie jego wykonywania należy zwrócić szczególną uwagę m.in. na guzki, zgrubienia, twarde struktury w obrębie węzłów chłonnych. Dokonując oględzin, należy zwrócić uwagę także na zmiany w rozmiarze i fakturze piersi. Warto również zmieniać pozycję rąk, poprzez ich podnoszenie. Jego prawidłowe wykonanie obejmuje zmienny nacisk — od lekkiego, przez średni, a na mocnym nacisku kończąc. Dobrze wykonane samobadanie obejmuje wyżej wymienione etapy. Na pierwszy rzut oka może wykonanie ich wszystkich może wydawać się czasochłonne. Jest to jednak błędne założenie. Przy napiętym grafiku poszczególne elementy badania z powodzeniem można wykonać o różnych porach dnia.

Samobadanie piersi — kiedy najlepiej je wykonać?

Dobrze jeśli badanie wykonywane jest regularnie. W przypadku osób miesiączkujących najlepiej wykonywać je w tym samym dniu cyklu. Optymalnym momentem jest pierwsze 5 dni cyklu. Stała data pozwala na dokładne poznanie struktur piersi, których rozmiar i struktura może ulegać delikatnym zmianom w wyniku hormonów oddziaływujących na poszczególnych etapach cyklu. Porównanie stanu piersi z tych samych momentów jest bardziej efektywne i dokładniejsze.

Dlaczego samobadanie piersi jest takie ważne?

Odpowiednio wcześnie wykryty rak piersi posiada wysoki wskaźnik przeżywalności. Jak podaje American Society of Clinical Oncology średni wskaźnik przeżyć 10-letnich wynosi aż 84%, a 5-letni w przypadku raka piersi bez przerzutów 99%. Przerzuty wiążą się z zaawansowanym stadium raka. Wskaźnik przeżycia po pojawieniu się przerzutów do innych części ciała wynosi 22%. To właśnie dlatego tak ważne jest regularne wykonywanie samobadania piersi, a także pozostałych badań profilaktycznych takich, jak mammografia.

Jeżeli w czasie badania wyczujesz niepokojące zmiany, możliwie jak najszybciej zgłoś się do lekarza.