Rak piersi — objawy, diagnostyka, leczenie

Rak piersi to potoczne określenie dla raka gruczołu sutkowego, który wywodzi się z tkanki nabłonkowej. Grupą szczególnie narażoną na jego rozwój są kobiety — dotyczy to całej populacji światowej. Rak piersi może rozwinąć się również u mężczyzn, jednak takie przypadki należą do rzadkości. Według danych Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem, w 2020 roku rak piersi został zdiagnozowany u 2,26 mln osób na całym świecie. W kolejnych 10 latach liczba ta ma wzrosnąć do 2,74 mln.

Jakie są objawy raka piersi?

Do najczęstszych objawów nowotworów piersi należą:

• Wyczuwalny guzek w piersi;
• Zmiana wielkości lub kształtu piersi;
• Pojawienie się asymetrii piersi;
• Wciągnięcie brodawki sutkowej;
• Zmiany skórne wokół brodawki;
• Stwardnienie, zgrubienie lub zaciągnięcie skóry;
• Obecność owrzodzenia;
• Zaczerwienienie piersi;
• Obrzęk piersi;
• Bolesność piersi;
• Powiększenie węzłów chłonnych pachowych.

Objawy pojawiające się w czasie rozwijającej się choroby mogą być różne — są zależne od typu. Istnieje również możliwość, że nie wystąpią one wcale — wiele nowotworów rozwija się bezobjawowo.

Guzy w piersiach — rodzaje

Wśród guzów piersi rozróżnia się dwie główne grupy — nieinwazyjne nowotwory piersi i inwazyjne nowotwory piersi. W obrębie każdej z nich można wyróżnić następujące podtypy:

Nieinwazyjne nowotwory piersi:

Do grupy tej zaliczane są następujące typy:

• Rak przewodowy in situ;
• Rak zrazikowy in situ.

W tej grupie znajdują się nowotwory, które nie naciekają na tkanki piersi i są zlokalizowane w przewodach mlecznych lub zrazikach w piersi. Te guzy „in situ” są klasyfikowane jako stany przedrakowe.

Inwazyjny rak przewodowy:

Do grupy tej zaliczane są następujące typy:

• Inwazyjny rak zrazikowy;
• Choroba Pageta;
• Zapalny rak piersi;
• Miejscowo zaawansowany rak piersi;
• Guz liściasty;
• Rak piersi z przerzutami.

Do tej grupy zaliczane są nowotwory, które rozprzestrzeniły się poza kanaliki lub zraziki piersi do otaczającej tkanki piersi.

Przyczyny i czynniki ryzyka raka piersi

Głównym czynnikiem ryzyka zachorowania na raka piersi jest płeć — zdecydowana większość diagnozowanych przypadków dotyczy kobiet. Wynika to z wyższych poziomów niektórych hormonów u kobiet takich, jak estrogen. Kolejnym czynnikiem ryzyka jest również wiek — rak piersi najczęściej diagnozowany jest wśród osób między 50 a 70 rokiem życia.

Czynniki ryzyka mogą mieć również podłoże genetyczne. Jak podaje Mayo Clinic, dotyczy to około 5-10% diagnozowanych przypadków. W grupie tej znajdują się osoby, w których rodzinach pojawiały się przypadki raka piersi. Za rozwój choroby odpowiadają mutacje konkretnych genów — najczęściej BRCA1 i BRCA2.

Ponadto, czynniki ryzyka o podłożu hormonalnym dzielą się na dwa rodzaje:

• Endogenne, czyli pochodzące z wewnątrz organizmu. Na przykład wynikające z wczesnego rozpoczęcia miesiączkowania (przed osiągnięciem 12 roku życia) oraz późnej menopauzy (po 55 roku życia).
• Egzogenne, czyli pochodzące z zewnątrz organizmu — w postaci hormonalnej terapii zastępczej oraz długotrwałego stosowania doustnej antykoncepcji hormonalnej.

Oprócz tego czynnikami ryzyka raka piersi są czynniki wynikające z wiedzionego stylu życia. Zalicza się do nich nadwaga i otyłość, brak zbilansowanej diety, a także brak aktywności fizycznej. Dużym obciążeniem dla organizmu jest również palenie papierosów i nadużywanie alkoholu.

Diagnostyka raka piersi

Pierwszym i podstawowym krokiem w profilaktyce, a zarazem diagnostyce jest samobadanie piersi. Zaleca się, by było ono wykonywane przynajmniej raz na miesiąc. Gdy w jego wyniku wykryty zostanie guzek, należy zgłosić się do lekarza, który skieruje na odpowiednie badania diagnostyczne. Podstawową metodą diagnostyki raka piersi jest mammografia. Zwykle wykonywane jest również USG, które pozwala dokładniejsze zidentyfikowanie zmian w piersi — określenie czy są to zmiany torbielowate, czy lite, zbadanie ich rozmiaru i lokalizacji. W niektórych przypadkach niezbędne moga okazać się bardziej zaawansowane badania — np. rezonans magnetyczny czy PET-CT. Pewną diagnozę uzyskuje się poprzez wykonanie badania histologicznego, np. biopsji.

Rak piersi — leczenie

Wybór odpowiedniej metody leczenia może być trudny i zależy od wielu czynników, w tym stopnia zaawansowania choroby i rodzaju raka piersi. Najczęściej stosowaną metodą są zabiegi chirurgiczne. Wśród nich wyróżnić można dwa typy:

• Lumpektomia, czyli zabieg polegający na usunięciu guza wraz z otaczającymi go tkankami, ale przy zachowaniu gruczołu piersiowego;
• Mastektomia, czyli zabieg polegający na usunięciu całej piersi (gruczołu piersiowego) wraz z guzem; wykonywana, gdy guz jest duży, wieloogniskowy lub położony w trudno dostępnym miejscu.

Operacja rekonstrukcyjna piersi może być oferowana zarówno po lumpektomii, jak i mastektomii. Ponadto stosuje się również chemioterapię, radioterapię i terapię hormonalną. Niektóre z tych metod leczenia można wdrożyć przed zabiegiem chirurgicznym — np. chemioterapię w celu zmniejszenia rozmiaru guza, lub po zabiegu — np. radioterapię w celu zminimalizowania ryzyka nawrotu choroby.