Szczepionki a nowotwory. Czy osoby chore na raka mogą się szczepić?

Zadaniem szczepionek jest wsparcie układu odpornościowego w walce z różnego rodzaju infekcjami wirusowymi. Według rekomendacji American Cancer Society szczepienie chorych na raka nie jest zalecane podczas leczenia chemioterapią i radioterapią. Możliwe jest jednak szczepienie przeciwko grypie, które powinno być wykonywane każdego roku. Mechanizm działania szczepionki polega na wprowadzeniu do organizmu antygenu wirusa i wywołaniu odpowiedzi ze strony układu odpornościowego. Leczenie onkologiczne znacząco go osłabia, zatem odpowiedź może być niewystarczająca. Jakie zatem są zalecenia? Kiedy szczepienie warto wykonać? Na te pytania odpowiedź znajdziecie poniżej.

Szczepienie przeciwko grypie

Zaleca się wykonywanie szczepienia przeciwko grypie każdego roku. Chroni ona przed rozwojem grypy, która w przypadku osób o osłabionej odporności może okazać się chorobą śmiertelną, dlatego zapobieganie grypie jest szczególnie ważne w przypadku osób chorujących na raka. Pacjenci onkologiczni powinni otrzymywać preparaty zawierające nieaktywnego wirusa co roku. Tak duża częstotliwość szczepień podyktowana jest modyfikacjami szczepionek podyktowanych pojawianiem się nowych mutacji wirusa grypy. Według zaleceń American Cancer Society, osoby mieszkające z pacjentem onkologicznym powinny również poddać się szczepieniu przeciwko grypie.

Szczepienie przeciw COVID-19

Według rekomendacji Ministerstwa Zdrowia pacjenci onkologiczni mogą zostać poddani szczepieniu przeciwko SARS‑CoV‑2, jednak pod pewnymi warunkami.
Wytyczne dotyczące szczepienia dla osób leczonych w latach 2020-2021:

• Chemioterapia – według zaleceń, osoby, które zakończyły chemioterapię mogą się zaszczepić, ale dopiero po upłynięciu minimum 4 tygodni;
• Leczenie celowane lub immunoterapia – osoby, które ukończyły leczenie mogą przystąpić do szczepienia bezpośrednio po zakończeniu terapii, o ile nie wystąpiły u nich działania niepożądane;
• Radioterapia – do szczepienia można przystąpić bezpośrednio po zakończeniu terapii.

Wytyczne dotyczące szczepienia dla osób w trakcie leczenia:

• Chemioterapia – do szczepienia można przystąpić między 3. a 7. dniem od podania danego cyklu.
• Leczenie celowane lub immunoterapia – do szczepienia można przystąpić niezależnie od fazy terapii, zaleca się jednak by szczepienie nie było wykonane bezpośrednio przed kolejnym cyklem;
• Radioterapia – do szczepienia można przystąpić w trakcie leczenia, o ile nie wystąpiła mielosupresja, czyli zmniejszenie liczby komórek szpiku kostnego.

Więcej informacji znajdziesz w artykule: Jaki wpływ na zachorowalność na raka ma pandemia?

Szczepionka MMR

Szczepionka MMR to szczepionka, która zawiera szczepy trzech wirusów: odry, świnki, różyczki. W jej skład wchodzą aktywne wirusy, dlatego – według zaleceń American Cancer Society – szczepieniu nie powinny poddawać się osoby o obniżonej odporności. Natomiast mogą się mu poddać osoby mieszkające z pacjentem onkologicznym, co znacznie ograniczy ryzyko zarażenia się. W niektórych przypadkach lekarze zalecają wykonanie szczepienia przed rozpoczęciem terapii. Jeżeli zaistniało ryzyko zarażenia się wirusem, w wyniku kontaktu z osobą chorą, to należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem prowadzącym.

Ospa wietrzna i półpasiec

Szczepionka na ospę wietrzną przeznaczona jest dla osób, które nigdy nie przechodziły tej choroby. Ze względu obecność żywego antygenu nie powinna być podawana osobom o obniżonej odporności, osobom chorującym na białaczkę, raka szpiku kostnego i systemu limfatycznego. Ponadto, w przypadku styczności z nosicielem choroby konieczny jest niezwłoczny kontakt z lekarzem prowadzącym. W celu ograniczenia ryzyka zachorowania do możliwego minimum zaleca się również by osoby towarzyszące pacjentowi onkologicznemu poddały się szczepieniu. Z kolei szczepionka na półpasiec jest zalecana osobom, które mają już za sobą zachorowanie na ospę wietrzną. Choroby te są ze sobą ściśle powiązane. Po pierwsze powoduje je ten sam wirus, a po drugie na półpasiec można zachorować jedynie po przebyciu ospy wietrznej. Szczepionka może zapobiec wystąpieniu ciężkich objawów i powikłań po półpaścu.

Szczepionka na pneumokoki i meningokoki

Pneumokoki są jedną z najczęstszych przyczyn zachorowań na zapalenie płuc – u osób o obniżonej odporności, śmiertelność przy zachorowaniu wynosi około 20%. Szczepionka przeciwko pneumokokom jest skierowana właśnie do osób z osłabionym systemem immunologicznym, a jej podanie możne uchronić nie tylko przed ciężkim zapaleniem płuc, ale także wieloma innymi chorobami. Z kolei szczepionka przeciwko meningokokom ma za zadanie chronić organizm przed chorobą, która może prowadzić do zapalenia opon mózgowych, a w najgorszych przypadkach nawet do śmierci.

Kontakt z lekarzem

Zabieg szczepienia, należy skonsultować z lekarzem prowadzącym, który najlepiej będzie w stanie określić, czy dany preparat będzie odpowiedni – nie wpłynie negatywnie na stan zdrowia i nie wywoła komplikacji.