Badania profilaktyczne dla mężczyzn. Lista najważniejszych badań

Statystycznie mężczyźni mniej chętnie korzystają z badań profilaktycznych. Unikanie wizyt u lekarza i wykonywania regularnych badań przesiewowych, może opóźnić wykrycie schorzenia. Wykrycie choroby na wczesnym etapie rozwoju znacząco zwiększa szanse na całkowity powrót do zdrowia. Badania profilaktyczne powinny znaleźć się na liście „rzeczy do zrobienia” każdego mężczyzny. Jakie badania profilaktyczne dla mężczyzn są zalecane?

Badanie ciśnienie krwi

Jednym z badań profilaktycznych kluczowych dla mężczyzn jest badanie ciśnienia krwi. Wraz z wiekiem rośnie ryzyko zachorowania na choroby związane z układem krążenia. Problem ten często dotyczy mężczyzn, dlatego głównym badaniem profilaktycznym w tej kwestii, jest badanie ciśnienia krwi. Według zaleceń, jeżeli ciśnienie krwi utrzymuje się poniżej 120/80 mm Hg, to badanie powinno być wykonywane co najmniej raz na dwa lata. Zalecenie to dotyczy już osób po 20. roku życia.

Natomiast osoby dorosłe w wieku 40 lat i starsze, a w także osoby otyłe i znajdujące się w grupie zwiększonego ryzyka, powinny wykonywać badanie ciśnienia krwi corocznie. Zwykle wykonywane jest w gabinecie lekarskim, ale po zaopatrzeniu się w ciśnieniomierz można je z powodzeniem wykonywać na bieżąco w zaciszu domowym. Taka praktyka jest szczególnie zalecana osobom znajdującym się w grupie podwyższonego ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego.

Cukrzyca

Badanie poziomu glukozy we krwi wykonywane jest standardowo w ramach badań okresowych.
Mężczyźni z nadciśnieniem lub przyjmujący leki kontrolujące nadciśnienie powinni przejść badania przesiewowe w kierunku cukrzycy. Każda osoba, która doświadcza takich objawów, jak silne pragnienie, częste oddawanie moczu, nieoczekiwana utrata wagi, nasilone uczucie głodu i mrowienie w kończynach, powinny skonsultować się z lekarzem.

Poziom cholesterolu

Wszyscy mężczyźni powyżej 35. roku życia powinni regularnie sprawdzać poziom cholesterolu we krwi. Mężczyźni, którzy znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka, powinni rozpocząć badania przesiewowe na cholesterol jeszcze przed ukończeniem 20 roku życia. Czynniki ryzyka obejmują:

• Palenie wyrobów tytoniowych;
• Nadwaga lub otyłość,
• Cukrzyca;
• Wysokie ciśnienie krwi;
• Historia rodziny z chorobami serca.

Istnieje kilka wskaźników branych pod uwagę w ramach badania poziomu cholesterolu. Każdy z nich jest tak samo ważny - razem pozwalają na określenie ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego.

Rak okrężnicy

Każdy mężczyzna, jeszcze przed ukończeniem 50. roku życia, powinien wykonać badania profilaktyczne w kierunku raka jelita grubego (okrężnicy lub odbytnicy). Osoby z rodzinną historią raka jelita grubego znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka, dlatego powinny rozpocząć diagnostykę wcześniej. Podstawowym badaniem w przypadku tej choroby jest kolonoskopia, która umożliwia dokładne obejrzenie struktur wewnątrz organizmu. Oprócz kolonoskopii, w ramach profilaktyki raka okrężnicy, wykonywane są inne badania.

Badanie skóry

Według danych jednym z najczęściej występujących wśród mężczyzn nowotworem jest czerniak. W grupie wiekowej do 50. roku życia częściej chorują na niego kobiety. Jednak w grupie po 65. roku życia stosunek ten zmienia się drastycznie - mężczyźni zapadają na czerniaka dwa razy częściej niż kobiety.

Badania kontrolne skóry można bez problemu wykonywać samodzielnie w zaciszu domowym. Zaleca się by były one wykonywane regularnie, najlepiej co miesiąc, dzięki czemu możliwe będzie porównanie. Podczas badania należy pamiętać o każdej części ciała. W razie trudności (np. gdy znamię znajduje się na plecach) można poprosić o pomoc członka rodziny.

Kwestie, na które powinna zostać zwrócona uwaga, identyfikowane są według zasady ABCDE:

• A, asymetria: Jeśli pieprzyk jest przecięty na pół pionowo, obie połówki nie są takie same.
• B, brzegi: Krawędzie pieprzyka są nieregularne.
• C, kolor: występują zmiany w kolorze pieprzyka lub okolicy.
• D, wielkość: średnica pieprzyka jest większa niż 5 mm.
• E, ewolucja: pieprzyk zaczyna swędzieć, krwawić lub zmieniać się w jakikolwiek sposób.

W ramach badania skóry należy zwrócić uwagę na rany, które się nie goją. Zdiagnozowanie czerniaka na wczesnym etapie jego rozwoju znacząco zwiększa szanse na jego pełne wyleczenie. Ponadto, należy mieć na uwadze, że osoby znajdujące się w grupie podwyższonego ryzyka, powinny porozmawiać z lekarzem o częstotliwości wykonywania badania przez dermatologa.

Profilaktyka raka płuc

Zestaw badań profilaktycznych dla mężczyzn powinien uwzględniać także profilaktykę raka płuc. Ten typ nowotworu jest jednym z najczęściej występujących wśród mężczyzn na całym świecie. Główną przyczyną większości przypadków jest palenie papierosów, które stanowi zagrożenie nie tylko dla palaczy, ale także dla ich otoczenia. Osoby narażone przez długi czas na bierne palenie również są obciążone zwiększonym ryzykiem zachorowania. Dlatego niepalenie i unikanie dymu papierosowego jest najlepszym sposobem na jego zminimalizowanie. Należy jednak pamiętać, że na raka płuc zachorować mogą również osoby, których nie dotyczą wyżej wymienione czynniki ryzyka. Badania profilaktyczne raka płuc dla mężczyzn obejmują m.in. tomografię komputerową. Ich wykonywanie jest szczególnie zalecane osobom z grupy wiekowej 50-80 lat i osobom intensywnie palącym wyroby tytoniowe.

Profilaktyka raka prostaty

Badania profilaktyczne raka prostaty w pierwszym etapie obejmują badanie fizykalne. Jest to badanie per rectum polegające na dotykowym zbadaniu wnętrza odbytu. Dzięki niemu lekarz może określić rozmiar gruczołu krokowego. Dodatkowo często wykonywanym badaniem jest oznaczenie całkowitego stężenia PSA - antygenu sterczowego. Jego podwyższony poziom może świadczyć o rozwijającym się raku prostaty. Badanie zaleca się szczególnie mężczyznom powyżej 50. roku życia. Należy jednak pamiętać, że pozytywny wynik nie zawsze świadczy o nowotworze. Po wykonaniu wymienionych badań dokonywana jest decyzja o wykonaniu biopsji i dalszych działań.

Badania profilaktyczne dla mężczyzn - podsumowanie

Pomimo niechęci warto podejmować próby przekonania bliskiego nam mężczyznę - brata, męża, ojca, dziadka - do wykonywania regularnych badań profilaktycznych. O tym jak tego dokonać dowiesz się z naszego artykułu: Jak zachęcić mężczyzn do regularnych badań? Dodatkowo warto pamiętać, że w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia w Polsce można skorzystać z wielu programów profilaktyki, w tym także tych skupionych wokół nowotworów.